Lifehacks in de sportschool

Mentale effecten van abonnementen op motivatie en gedrag

Een sportschoolabonnement afsluiten voelt vaak als een grote stap richting een gezonde leefstijl. Maar waarom verliezen zoveel mensen na een paar weken dan alweer hun motivatie? Hoe beïnvloedt zo’n abonnement ons gedrag? In deze blog duiken we in de mentale effecten van een sportschoolabonnement en geven we praktische tips om je motivatie vast te houden.

De psychologie van het sportschoolabonnement

Wanneer je een abonnement afsluit, committeer je jezelf financieel aan het sporten. Dit kan zowel positief als negatief uitpakken. Aan de ene kant kan het abonnement een stok achter de deur zijn: je wilt waar voor je geld en voelt de druk om te gaan. Aan de andere kant zijn er veel ‘sportschoolsponsoraars’: mensen die maandelijks betalen voor onbeperkt sporten en uiteindelijk maar weinig of helemaal niet gaan. Dat kan leiden tot wat we in de psychologie cognitieve dissonantie noemen – het ongemakkelijke gevoel dat ontstaat wanneer je intenties (willen sporten) niet overeenkomen met je gedrag (niet gaan). Dit kan resulteren in schuldgevoelens of demotivatie.

Je wilt cognitieve dissonantie oplossen door ofwel je intenties ofwel je gedrag aan te passen. Uit onderzoek van onder andere collega’s aan de Universiteit Leiden blijkt dat het in dit scenario vaak zo gaat: door het ongemak en de teleurstelling die je in jezelf ervaart, geef je er dan maar helemaal de brui aan*, het zogenaamde setback effect. Hoe kun je hiermee omgaan en voorkomen dat je in deze valkuil trapt?

*vergeet dan trouwens niet om ook je abonnement op te zeggen! 😊

Van extrinsieke naar intrinsieke motivatie

De druk van een abonnement - “Ik moet waar voor mijn geld krijgen” - is een vorm van extrinsieke motivatie, je wordt gemotiveerd door een externe bron. Je moet immers betalen, ook als je niet gaat sporten. Hoewel dit in het begin kan helpen, blijkt uit onderzoek dat extrinsieke motivatie vaak niet duurzaam is. De vraag is bijvoorbeeld in hoeverre je die financiële druk echt voelt, want de abonnementskosten worden meestal automatisch en onopvallend van je bankrekening afgeschreven, of je nu wel of niet gaat sporten. Langdurige motivatie komt juist voort uit intrinsieke motivatie: sporten omdat je het leuk vindt en omdat het bijdraagt aan je persoonlijke doelen en waarden.

Vraag jezelf af: waarom wil je sporten? Is het om sterker te worden, je energieker te voelen, om stress te verminderen? Welke voordelen levert het je op? Door je eigen motivatie helder te krijgen en een sport te kiezen die daarbij past, vergroot je de kans dat je het volhoudt.

Oplaadtips om gemotiveerd te blijven in de sportschool

Met motivatie alleen ben je er nog niet. In meer dan de helft van de pogingen tot gedragsverandering blijft het bij goede voornemens. In de gedragswetenschappen noemen we dat de intentie-gedragskloof. Om van iets willen naar het écht doen te gaan, is het van belang dat je je sportschoolvoornemen omzet naar een actieplan. Hieronder een paar oplaadtips:

1. Kies een activiteit die je leuk vindt – Als je plezier hebt in wat je doet, houd je het veel langer vol. Naast krachttraining bieden veel sportscholen allerlei soorten groepslessen en workouts aan.

2. Stel haalbare doelen – Focus niet alleen op het einddoel, maar ook op tussentijdse stappen. Zo voorkom je dat je de lat te hoog legt en gedemotiveerd raakt. Bepaal voor elke sportschoolbezoek de volgende stap richting je doel, om tijdens je training op te focussen.

3. Focus op jezelf! – Omringd door anderen in de sportschool, die ook nog eens vol hangt met spiegels waardoor je je eigen lichaam en dat van anderen letterlijk kunt ‘spiegelen’, ligt vergelijken op de loer. Hoe zien anderen eruit, hoeveel gewicht liften ze, kan ik dat wel?! Hallo perfectionisme. Afgeleid door anderen? Herfocus steeds weer op je eigen taak en doel.

4. Gebruik positieve zelfspraak – Toch een keertje overgeslagen? Terugval hoort erbij. Geef jezelf een peptalk alsof je je eigen coach of beste vriend bent, en pak de draad weer op!

5. Overweeg een proefperiode – Als je niet zeker weet of een sportschool bij je past, probeer dan eerst een proefles of een rittenkaart voordat je een abonnement afsluit.

Naar de sportschool? Creëer jouw eigen lifehacks om geen sportschoolsponsoraar te worden en maak zo van je sportschoolabonnement een succes. Als je weet waar je het voor doet, een activiteit kiest die je leuk vindt, een actieplan maakt met kleine stappen en ook voldoende uitdaging en afwisseling, én tijdens het sporten focust op jezelf en je eigen actieplan, dan komt het helemaal goed!

Radar (2025, 12 februari). Waarom goede sport voornemens vaak stranden – en hoe je ze toch waarmaakt. Radar - Het Consumentenprogramma Van AVROTROS. https://radar.avrotros.nl/artikel/waarom-goede-sport-voornemens-vaak-stranden-en-hoe-je-ze-toch-waarmaakt-61300

ten Broeke, P. T., & Adriaanse, M. A. (2023). Understanding the setback effect in everyday self‐regulation. European Journal of Social Psychology, 53(4), 703–719. https://doi.org/10.1002/ejsp.2931

Radel, R., Pelletier, L., Pjevac, D., & Cheval, B. (2017). The links between self-determined motivations and behavioral automaticity in a variety of real-life behaviors. Motivation and Emotion, 41(4), 443–454. https://doi.org/10.1007/s11031-017-9618-6 

Sheeran, P., & Webb, T. L. (2016). The Intention–Behavior gap. Social and Personality Psychology Compass, 10(9), 503–518. https://doi.org/10.1111/spc3.12265