samen met:
We herkennen het vast allemaal: in de koude wintermaanden blijven we vaker binnen en tijdens de feestdagen snoepen we net wat meer dan normaal. In januari volgen dan onze goede leefstijl-voornemens, die helaas soms makkelijker gezegd zijn dan gedaan.
Ook voor sporters is december vaak een tijd om heel even te ontspannen, denk aan de winterstop in het voetbal. Andere atleten moeten juist gedisciplineerd blijven, zoals de schaatsers die zich voorbereiden op de Winterspelen. Feit is dat topsporters beperkt ruimte hebben om een stapje terug te doen na maanden of zelfs jaren van strakke trainingsschema’s, strenge diëten, genoeg uren slapen en een seizoen vol wedstrijden. Álles om te pieken als het ertoe doet. Dat harde werken leidt vaak tot enkele mooie hoogtepunten, maar ook teleurstellingen zijn in topsport onvermijdelijk. Presteren onder verwachting, pijnlijke momenten zoals de foute wissel van Kramer. Tegenslagen spoken door het hoofd en zorgen voor stress, boosheid en verdriet. In korte tijd moet een sporter die emoties en teleurstellingen omzetten in motivatie, die nodig is om weer gedisciplineerd door te gaan.
Ik begeleid sporters als sportpsycholoog en werk met nierpatiënten via Beterschappen en de Universiteit Leiden. Op het eerste gezicht heel verschillende doelgroepen, maar toch kom ik vaak overeenkomsten tegen. Ik ben vast niet de eerste die het managen van een chronische (nier)ziekte vergelijkt met topsport. Natuurlijk, je kiest niet voor een ziekte, dat is een zeer belangrijk verschil. Maar hoe je ermee omgaat lijkt wél op wat ik hierboven schets: gezond eten, op tijd je medicijnen innemen, en regelmatig naar het ziekenhuis… En wie is nooit die “wedstrijd” met zichzelf aangegaan voor betere bloedwaarden en uitslagen dan bij het vorige ziekenhuisbezoek? En dat alles wil je natuurlijk ook nog combineren met de dingen die jij leuk en belangrijk vindt in het leven.
Net als bij topsporters kunnen al die taken en gebeurtenissen rondom je nierziekte soms vervelende emoties opleveren: verdriet over een medische tegenslag, zorgen over je gezondheid, frustratie omdat niet alles gaat zoals je wilt… Ongeveer 25-30% van de mensen met een nierziekte heeft weleens een periode last van stress, angst of somberheid. Dit was ook zo in mijn onderzoek, de E-GOAL studie, waarvoor 460 mensen met chronische nierschade of een niertransplantatie vragenlijsten invulden. In andere woorden: zit je soms even niet zo lekker in je vel? Je bent niet de enige.
Onderzoek laat zien dat negatieve emoties en stress het gedisciplineerd volhouden van een gezonde leefstijl lastiger maken. Iemand in mijn onderzoek wilde bijvoorbeeld stoppen met roken, maar rookte juist veel meer als hij zorgen had. Een ander voelde zich vaak somber en lag dan veel op de bank, waardoor genoeg bewegen niet goed lukte. En er was een vrouw die wilde afvallen, maar steeds ging snoepen als ze zich gestresst voelde.
Laten we ‘m nu eens omdraaien: als je je stress vermindert en meer ontspant, maakt dat het volhouden van een gezonde leefstijl makkelijker. En vice versa, als je gezonder leeft, zit je vaak ook lekkerder in je vel – minder stress dus. Zestig deelnemers aan de E-GOAL studie kregen daarom een online training waarin we tegelijkertijd aan hun stress- én leefstijldoelen werkten: als het ene verbetert, dan wordt ook het andere makkelijker.
Maar hoe zorg je dat dit lukt? Lees in deel 2 van deze blog een paar van de leefstijl-tips uit de E-GOAL training, die we ook tegenkomen in topsport. Hieronder alvast een voorproefje!
